مقالات علمی و آموزشی

مقاله علمی پژوهشی

مقالات علمی و آموزشی

مقاله علمی پژوهشی

طنابداران


طنابداران

در این مقاله، با جانورانی به نام طناب داران آشنا می شوید. گروه عمده ای از طناب داران، مهره داران نام دارند که شما با بسیاری از آنها مانند ماهی ها، دوزیستان، خزندگان و ... آشنا هستید. مهره داران نسبت به بقیه ی طناب داران، گسترش و تنوع بیشتری دارند و در مرحله ی تکاملی بالاتری قرار می گیرند. تکامل یافته ترین گروه مهره داران، رده ی پستانداران است و آدمی در بالاترین مرتبه آن قرار دارد.

مشخصات عمده ی طناب داران

1- وجود طناب پشتی ( نوتو کورد) - در سمت پشت همه ی طناب داران، در دوره ی جنینی یا در تمام طول زندگی، نوار طناب مانند محکمی وجود دارد که در بیش تر موارد در طول بدن، از سر تادم، ادامه می یابد. این اندام از سلول های واکوئول دار درست شده است و نوتو کورد نام دارد. در بعضی از طناب داران ساده، طناب پشتی در تمام عمر باقی می ماند، اما در بیشتر آنها، از جمله آدمی، مخصوص دوره ی جنینی است و سپس، ستون مهره ها جانشین آن می شود.

۲-طناب عصبی پشتی - دستگاه عصبی در جانورانی که تاکنون خوانده اید، شامل نوارها یا گره های عصبی است که، نسبت به لوله ی گوارش، در سطح شکمی قرار می گیرند. در طناب داران ساده، یک لوله ی عصبی توخالی در روی نوتو کورد قرار دارد. در مهره داران، ستون مهره ها لوله ی عصبی را احاطه می کند . در این جانوران قسمت پیشین طناب عصبی رشد بیش تری می کند و مغز را پدید می آورد و بقیه ی آن تبدیل به نخاع می شود. نخاع ، مغز و اعصابی که از آنها جدا می شوند، دستگاه عصبی مرکزی مهره داران را تشکیل می دهند.

٣- شکاف های آبششی - در طرفین گردن همه ی طناب داران، در مرحله ی جنینی، چند جفت شکاف آبششی وجود دارد. در ماهی ها و نوزاد قورباغه، شکاف های آبششی فعال اند و دستگاه تنفسی را تشکیل می دهند. در طناب داران خشکی که با شش نفس می کشند ، این شکاف ها بعد از مراحل جنینی از بین می روند.

۴. وجود دم در انتهای بدن، در دوره ی جنینی یا در تمام دوره ی زندگی، اندامی به نام دم وجود دارد. دم ادامۀ ستون مهره هاست.

۵- قلب پشتی - قلب در همه ی طناب داران، در سطح شکمی بدن قرار دارد و گردش خون بسته است. در گردش خون بسته، بین سرخرگ ها و سیاهرگ ها شبکه ی مویرگی وجود دارد.

۶- در بسیاری از طناب داران (گروه مهره داران)، اسکلتی از جنس غضروف یا استخوان به نام اسکلت داخلی وجود دارد.

مسیر تکاملی طناب داران

جانورشناسان، در ابتدا، در مورد کشف اجداد طناب داران دشواری هایی داشتند. یکی از این دشواریها نرم بودن پیکر طناب داران اولیه بود، که موجب می شد، حتی در بهترین شرایط، فسیلی از آن ها باقی نماند. بنابراین، برای ردیابی اجداد اولیۀ طناب داران، مراحل تکامل جنینی جانوران فعلی مطالعه و تجزیه و تحلیل شده است.

در این میان، به نظریهی «کرم های حلقوی - طناب داران» بیش تر توجه می شد. زیرا کرم های حلقوی به خاطر وجود تقارن دوطرفی، مغزی در سمت پشتی سر و داشتن گردش خون بسته، به طناب داران شباهت بیشتری دارند.

در اوایل قرن بیستم، تحقیقات بیشتر نشان داد که تنها خارپوستان ویژگی های مشابه طناب داران را دارند و می توانند اجداد آن ها باشند. خارپوستان در حالت جنینی تقارن دو طرفی دارند و در حالت بلوغ دارای اسکلت داخلی اند. در عین حال پیدایش لوله ی گوارش در طناب داران شبیه خارپوستان است. اخیرا دلایل دیگری مبنی بر خویشاوندی طناب داران و خارپوستان ارائه شده است. این دلایل از مطالعه ی دقیق فسیل نوعی خارپوست به نام استیلوفورا به دست آمده است. شکاف های آب ششی از جمله ویژگی هایی است که این خارپوست را به طناب داران نزدیک   می کند.

موفق باشید.